“Монголын тогтмол хэвлэлийн хэл найруулга, үгсийн сангийн өнөөгийн байдал” /Г.Цогтбаатар/

...............................................................................................

2007 оны 9-өөс 10-р сард Хэвлэлийн хүрээлэн ТББ нь /ХХ/ "Төрийн хэлний зөвлөл"-тэй /ТХЗ/ хамтран “Монголын тогтмол хэвлэлийн хэл найруулга, үгсийн сангийн өнөөгийн байдал” судалгааны төслийг хэрэгжүүллээ. Миний бие төслийн ахлах судлаачаар ажилласан бөгөөд судалгаа нь хэвлэлийн найруулгын болон найруулгын бус алдааг хэмжих замаар өдөр тутмын болон чөлөөт сонины хэл найруулга, үгсийн сангийн өнөөгийн байдлыг тодорхойлох зорилготой байсан. Тиймээс сүүлийн хоёр жил тогтвортой үйл ажиллагаа явуулж байгаа “Өдрийн сонин”, “Өнөөдөр”, “Зууны мэдээ”, “Нийгмийн толь” зэрэг өдөр тутмын 4, “Хүмүүс”, “Сэрүүлэг” зэрэг чөлөөт 2 сонины 2007 оны 1, 6-р сарын нийт 112 дугаарт дараах шалгуур үзүүлэлтүүдээр агуулгын шинжилгээ хийлээ. Үүнд:

1. Найруулгын алдаа

1.1 Хэл зүйн алдаа

1.2 Гоо зүйн алдаа

1.3 Учир зүйн алдаа

1.4 Үгсийн сангийн алдаа

1.5 Гарчиг эх үүсвэр зөрчих алдаа

2. Найруулгын бус алдаа

2.1 Тэмдэгтийн алдаа

2.2 Баримтын алдаа зэрэг багтана.

Дээрх шалгуур үзүүлэлтүүд нь цаашид нарийвчлагдаж нийт 69 хэмжүүр болно. Тухайлбал:

1. Найруулгын алдаа
1.1 Хэл зүйн алдаа
1.1.1 Олон тоог буруу хэрэглэх алдаа

1.1.1.1 Олон тоог давхарласан алдаа гм

Судалгаанд сонины бичлэгийн төрлөөс мэдээ, ярилцлага, өгүүлэл, нийтлэл дөрвийг сонгож хамруулсан. Ингэхдээ сонины дугаар бүрээс 5 мэдээ, 2 өгүүлэл, 2 ярилцлага, 2 нийтлэлийг санамсаргүйгээр түүвэрлэж сонгосон юм. Та бүхэнд судалгааны үр дүнг график дүрслэлээр товчхон танилцуулъя.

А. Ерөнхий үр дүн.

График 1.

График 2.

Дээрхээс дүгнэвэл сонины бичлэгийн 55.7 хувь нь хэл найруулгын болон найруулгын бус аль нэг алдааг агуулж байгаа бол 44.3 хувь нь алдаагүй байна.

Б. Найруулгын алдаа.График 3.

График 4.

Найруулгын алдааны үнэмлэхүй хувийг үгсийн сангийн алдаа /64.4 хувь/ болон хэл зүйн алдаа /27.9 хувь/ эзэлж байна.

График 5.

Үгсийн сангийн алдаан дундаа Зүс ондоо хүүхдүүд цуглана. (Орон орны хүүхдүүд цуглана гэх) “Өнөөдөр”, 2007.06.16, Гар нүцгэн гал сөнөөгчид (Гар хоосон гэх) “Өнөөдөр”, 2007.06.19, Цаг нь болсон. "Алийн болгон дунд нь алцаганах вэ хө" хэмээн дал мөрийг нь алгадан зоригжуулна. “Нийгмийн толь”, 2007.01.03, ...Их гоё сэтгэдэг, чадвартай. “Нийгмийн толь”, 2007.02.1 гэх зэргээр үг буруу сонгох алдаа харьцангуй олон гарч байсан.

График 6.

… согтууруулах ундаа / согт+уу-р-уул+х гэх бус согт+оо+х гэх нь зөв / “Зууны мэдээ”, 2007.06.26, С. Хусейнтай зүй бусаар харилцсан хуягуудын асуудлыг хөндлөө /зүй бусаар харьцсан хуягуудын … гэх/ “Өдрийн сонин”, 2007.01.04 зэргээр үйл үгийн хэв, байдлын нөхцлийг буруу хэрэглэх тохиолдол их байсан.

Х.Баатарын нарын авлигын хэрэг /“Нийгмийн толь”, 2007.01.09/, Гурван жил шоронд хоригдсон С.Хусейн амьдаралынхаа сүүлчийн 435 өдрүүдэд нэлээд хэдэн шүлэг бичжээ./“Өдрийн сонин”, 2007.01.06/ Ямартаа л тэрбээр наадмын хэдэн өдрүүдэд "Баянзүрх Нийгмийн Хөгжил Сан"-тай хамтарч.../ “Хүмүүс”, 2007.07.28/ зэргээр тийн ялгал, олон тоог буруу хэрэглэх алдаа багагүй байсан.

Б. Найруулгын бус алдаа.

График 7.

График 8.

Найруулгын бус алдаан дундаа таслал, хашилт, асуултын тэмдэг, анхаарлын тэмдэг, тодорхойлох цэг зэрэг тэмдэгтийн алдаа үнэмлэхүй хувийг эзэлж байна.