Бодлогын судалгаа ба шинжилгээ /Г.Цогтбаатар/

Засгийн газрууд юу хийдэг талаар судалж үзэх шаардлагатай гэсэн үзэл санаа дэлхийн хоёрдугаар дайны сүүлчээс хүчтэй болсноор нийгмийн шинжлэх ухааны нэгэн прадигм бүрэлджээ. Энэ нь бодлогын шинжлэх ухаан билээ. Сүүлийн жилүүдэд монголд бодлогын шинжлэх ухааны салбарууд болох бодлогын судалгаа, бодлогын шинжилгээ нийгмийн судалгааны салбарт хүч түрэн орж ирлээ. Бага зэргийн ойлголт өгхөд бодлого судлал нь тодорхой бодлогын асуудлаар анхдагч судалгаа явуулах замаар бодлого боловсруулах үйл явцыг ойлгож мэдээлэхийг эрмэлзэж байдаг бол бодлогын шинжилгээ нь илүү улс төржсөн шинжтэй бөгөөд төрийн байгууллагуудад зориулан бодлого боловсруулах замаар жинхэн бодлогын үр дүнд шууд нөлөөлөхийг эрмэлздэг. Монголд бодлогын судалгаа, шинжилгээний салбар хөгжихөд ННФ нэлээд чухал үүрэг гүйцэтгэсэн юм /ННФ нь бодлогын судалгааны гарын авлага гаргасан бөгөөд бодлогын судлаачдын тэтгэлэгт хөтөлбөр болон бусад олон чиглэлийн сургалт, хэлэлцүүлэг, арга хэмжээ зохион байгуулдаг/. Нэгэн уншигчийнхаа хүсэлтээр энэ удаа бодлого судлал ба түүний үр дүн болох бодлогын баримт бичгийн бүтэц, дизайныг товчлон нийтлэв. За амжилт залуусаа !

Баримт бичгийн нэр

Гарчгийн агуулга

Товч дүгнэлт

Удиртгал

НЭГ. Асуудлын тодорхойлолт

1. Асуудлын үндэслэгээ

- Асуудал хэзээ, яаж гарч ирсэн?

- Түүний учир шалтгаан юу вэ?

- Асуудлын түүх, эрх зүй, улс төр, нийгэм эдийн засгийн орчин нь ямар байсан бэ?

- Яаж олон нийтийн анхаарлыг татсан

- Түүнд хэн өртөж байсан

- Уг асуудлыг шийдэх зорилгоор урьд өмнө ямар бодлого хэрэгжсэн

- Тэдгээр бодлогын үр дүн ямар байсан

2. Өнөөгийн бодлогын орчин дахь асуудал

- Асуудлын өнөөгийн эрх зүй, улс төр, нийгэм, эдийн засгийн орчин ба нөлөө ямар байгаа

- Асуудлын өнөөгийн хүрээ ямар байна

- Уг асуудлыг шийдэх зорилгоор ямар бодлогыг хэрэгжүүлж байна

- Асуудлын талаарх үзэл бодлууд, таны хандлага түүнээс ямар ялгаатай вэ?

- Хэрэгжүүлж буй бодлогын амжилт, дутагдалтай талууд юу вэ?

- Асуудалд хандаж буй арга барилын юу нь буруу вэ?

3. Асуудлын тодорхойлолтын зохион байгуулалт

- Асуудлыг гүн гүнзгий итгэл үнэмшилтэйгээр танилцуулахын тулд асуудлыг тодорхойлж буй хэсэгтээ түүний ямар чиглэлийг оруулах хэрэгтэй вэ?

- Аль болохоор ойлгомжтой, уншихад хялбар болгохын тулд уг хэсгийг та яаж зохион байгуулбал зохилтой вэ?
ХОЁР. Бодлогын сонголтууд

- Бодлогын байж болох хувилбаруудыг тоймлон үзүүлж, үнэлж, харьцуулна

Тодорхой асуудлыг шийдэхэд тухайн сонголт ямар үр дүн үзүүлэх тухай үнэлгээг голлон авч үзэж түүний дагуу танилцуулж буй сонголтуудаа харьцуулна

- Илүү сайн гэж бодож буй бодлогын хувилбартаа бат үнэмшилтэй үндэслэгээ гаргаж өгнөБодлогын сонголтоо танилцуулахад зохиогч харьцуулалт ба үнэлгээнээс гарч байгаа дүгнэлтийг тухайн асуудлыг шийдэхэд түүний сонгож авсан хувилбар хамгийн үр дүнтэй гэдгийг тод харуулахад ашиглах хэрэгтэй

- Гаргасан шийдвэрээ танилцуулахад анхаарнаСонголт бүрийн талаар гаргасан шийдвэр түүний шалтгааныг гаргаж өгөх хэрэгтэй

- Бодлогын баримт бичгийн дүгнэлт ба зөвлөмжийн хэсэгтэй холбож өгнөИлүү сайн гэж үзсэн бодлого нь төгсгөлд нь өгөх зөвлөмжүүдийг гаргах үндэс болно.

Анхаарах

1.Шинжилгээний хүрээ /өөрийн баримтлах бодлого/

- Ямар үзэл баримтлалыг барих вэ?

- Дэвшүүлэн тавьж байгаа асуудалдаа эдгээр зарчмыг хэрэхн авч хэрэглэх вэ?

- Тодорхойлон гаргасан байр суурийн тань онолын үндэс

- Энэ байр суурийг сонгох болсон ямар шалтгаан байна

- Таны байр суурь өргөн хүрээнд хүлээн зөвшөөрөгдсөн үү

- Шинжилгээнийхээ хүрээг баримт бичгийн аль хэсэгт оруулах гэж байна

2.Боллогын хувилбаруудын үнэлгээ

- Баримт бичигтээ бодлогын ямар ямар сонголтуудыг авч үзэх гэж байна вэ

- Таны сонгон авсан сонголт аль нь вэ?

- Сонгон авсан хувилбарынхаа талаар сонголт хийхдээ ямар арга хэрэглэх вэ?

-Таны сонгож авсан сонголтын сул тал нь юу вэ?

Сонголт бүрийн хувьд

- Сонголтоо та ерөнхийд нь юу гэж үнэлж байна

- Та тухайн хувилбараа яагаад илүү гэж үзэж байгаа вэ?/үзэхгүй байна вэ/

- Шинжилгээний хүрээний аль шалгуур нь таны шийдвэрийн үндэслэгээ болж байна вэ?

- Таны сонголтын эерэг сөрөг та нь юу вэ

- Таны сонгож авсан сонголтыг ерөнхий байдлаар танилцуулсан бусад сонголттой харьцуулбал ямар вэ?
Гурав. Дүгнэлт ба зөвлөмж

Хавсралт

Лавлах материал

Ишлэл зүүлтийн заалт